Tkanie:

Pasiak

Pasiak tkany jest splotem płóciennym, uznawanym za najprostszy możliwy splot (czyli nitka wątku przechodzi naprzemiennie nad jedną i pod kolejną nitką osnowy, jak na rysunku).

Schemat splotu płóciennego, źródło: Wikipedia
Schemat splotu płóciennego, źródło: Wikipedia

W związku z tym wymaga użycia jedynie dwóch nicielnic, przez które nici jednobarwnej osnowy przechodzą na zmianę – raz przez nicielnicę przednią i raz przez tylną.

Nicielnice
Nicielnice

Wzór tworzą barwne wełniane wątki umożliwiające tworzenie dużej liczby pasowych wariantów kolorystycznych. Paski na tkaninie tworzyły oryginalnie powtarzalne układy (sekwencje). Pojedynczy „element” takiego układu, który następnie powtarzał się na całej długości tkaniny, określa się mianem raportu. Taki powtarzający się regularnie raport nazywamy zamkniętym, ale np. w bogatym Księstwie Łowickim paski nie tworzyły takich schematów, czyli tkanina miała raport otwarty (sekwencje pasów nie powtarzały się w tkaninie).

Właśnie dzięki tym cechom szczególnym pasiaki stanowiły wyróżnik poszczególnych regionów (choć drobne wariacje kolorystyczne pojawiały się nawet w pojedynczych wsiach czy parafiach). Można tu z powodzeniem przyjąć zasadę, że im dawniejsze tkaniny, uboższy region i mniejsza dostępność barwników fabrycznych, tym mniejsza była stosowana gama kolorów. Współcześnie, choć kolorystyka pasiaków w różnych regionach uległa pewnemu ujednoliceniu, twórczynie wciąż stosują dla poszczególnych kolorów tradycyjne nazwy. [24]

Tkanina w pasy była dość powszechnie wykorzystywana na kiecki, zapaski, portki męskie czy kilimy (narzuty na łóżko). Warto jednak dodać, że tym samym splotem, na osnowie lnianej, ale wątkiem złożonym z pociętych na wąskie paski tkanin, wykonywano także szmaciane dywaniki na podłogę (może nieco mniej strojne niż wschodnie kobierce, ale za to jakże roztropnie zagospodarowujące zużyte fragmenty tkanin).

Tkanie pasiaka w praktyce wygląda natomiast tak…


TkanieKrajka