Krajka

Krajki (taśmy tkane) tworzono na krosnach albo na deseczkach tkackich – bardkach [18]. Krosno stanowi ułatwienie w przypadku krajek szerokich, które wymagałyby bardzo dużego bardka i, co za tym idzie, znacznego wysiłku fizycznego tkaczek, by je utrzymać. Również przy długich kilkumetrowych krajkach, krosno ułatwia utrzymanie właściwego naprężenia osnowy oraz jej stopniowe „dostarczanie” tkaczce dzięki przewijaniu przez wały nadawczy i odbiorczy. Krosno mniej się natomiast sprawdza się w przypadku krótszych krajek, bo wówczas czas na przygotowanie osnowy i jej nałożenie na warsztat jest niewspółmierny do tego spędzonego przy bardku.

Wzór otrzymywany jest osnowowo lub osnowowo-wątkowo dzięki kolorowym pasom osnowy. Sam proces tkania nie różni się w przypadku prostych krajek od tego w pasiaku (co innego w tych bardziej wzorzystych, np. z wzorami kostkowymi, ale to już trochę inna historia - częściowo rozwikłana przez nas w zakładce „Tkaniny wielonicielnicowe"). Jest jednak pewna różnica między krajkami a innymi typami tkanin w ogóle. Zwykle w trakcie pracy nie dociska się wątku przy pomocy bidła. Ponieważ otrzymywany pas materiału jest dość wąski, a nici osnowy powinny mocno do siebie przylegać, by możliwie szczelnie pokryć nić wątku, bidło zostaje odrzucone jako element, który tylko niepotrzebnie rozdzielałby nici osnowy od siebie.

Kolorystyka krajek różniła się w zależności od regionu. W łowickim dominował jako podstawowy kolor (kolor dna) czerwony, a później pomarańczowy. Opoczyńskie to m.in. tło żółte i pomarańczowe, w łęczyckim spotykano zarówno pasy kolorowe jak i jednobarwne. [18]

Z procesem tkania wiąże się również sposób zakończenia krajki, który jak widać poniżej, mógł przyjmować najróżniejszą formę, od prostych węzłów, przez warkoczyki aż po skręcane sznureczki.

Jak wygląda tkanie w praktyce, można zobaczyć poniżej.

↑ Tkanie | ← Pasiak | Kraciak →