Regiony:

łęczycko-sieradzki

Umowny zasięg etnograficzny łęczyckiego obejmuje: na północy Kłodawę i Krośniewice, na południu Stryków i Górę Bałdrzychowską (powiat poddębicki), na zachodzie zasięg nie jest ustalony, natomiast na wschodzie strój sięgał do wsi Mąkolice i Mirosław (powiat zgierski) [8].

Ze względu na bliskie sąsiedztwo miast fabrycznych, łęczyckie podlegało wpływom miejskim, co spowodowało znacznie szybszy zanik kultury ludowej niż w regionach bardziej oddalonych od łódzkiego okręgu włókienniczego. Kres stroju łęczyckiego to pierwsza wojna światowa. Dopiero ostatnie lata przyniosły inicjatywy, które przypominają o lokalnych tradycjach [9]

Surowce:

Surowcami tekstylnymi były len, wełna, w znikomym stopniu konopie, a od końca XIX wieku również bawełna.

Płótno lniane w zależności od jakości wykorzystywano do szycia worków, płacht i sienników (płótno zgrzebne, najgorszej jakości, z widocznymi „niedoprzędami”), obrusów i pościeli (pacześne) i koszul (cienkie wybielone płótno, o delikatnej strukturze). Płótno na pościel tkano czasem w kratkę lub paski uzyskane przez włączenie w pewnym odstępie grubej nici [10].

Dążenie do jak największej samowystarczalności powodowało, że surowce pozyskiwano z własnej uprawy czy hodowli. Dopiero, kiedy poprawiła się sytuacja materialna chłopów, kupowano na targach lepszą gatunkowo przędzę, bawełnę, elementy ozdobne (np. tasiemki) oraz takie materiały jak cajgi, barchany, kretony, perkale, jedwabie, aksamity [11].

Sploty i wzory:

Przy tkaniu lnu korzystano z podstawowej techniki tkackiej, jaką jest splot płócienny uzyskiwany dzięki zastosowaniu w krośnie dwóch nicielnic. Zarówno wątek jak i osnowa są tak samo widoczne w splocie tkaniny. W tkaninach lniano-wełnianych osnowa była lniana, a wątek wełniany (zakrywający osnowę). W ten sposób wyrabiano tkaniny jednobarwne lub w pasy, z których szyto stroje kobiece (wełniaki, zapaski, kaftany) oraz męskie (portki, kaftany, spencery i kamizele). Wzory w kratę występowały sporadycznie.

Kolorystyka:

O odrębności tkaniny łęczyckiej świadczy stosowany układ pasów oraz kolorystyka. Kompozycja łęczyckich tkanin odzieżowych (…) polega na powtarzającym się raporcie na całej szerokości i tworzących go zespołach pasków, których w raporcie mogło być kilka rodzajów, oraz rytmie powstającym poprzez powtarzanie motywów o określonej długości od siebie. Czasami był to rytm pozorny, który uzyskiwano poprzez wprowadzenie do tkaniny stałych akcentów kolorystycznych [8].

Ze względu na szybki zanik stroju kolorystyka łęczyckich tkanin nie rozwinęła się tak jak w innych regionach. Podobnie jak w pozostałych regionach, najbardziej archaiczne było zestawienie czerwieni z czernią. Kiedy stały się dostępne sztuczne barwniki anilinowe, gama kolorystyczna fartuchów do pasa wzbogaciła się o barwy zielone, fioletowe, żółte zestawione z tłem zielonym, szafirowym, szarym, fioletowym. Zapaski na naramienne miały czerwone tło z paskami zielonymi i czarnymi, później ich kolorystyka wzbogaciła się o kolor biały, buraczkowy i żółty. Na zapaskach do pasa pojawiają się ponadto barwy liliowe, granatowe, amarantowe (nazywane kolorem biskupim, który uznawany jest za wyróżnik stroju łęczyckiego), fioletowe, karminowe, czerwone. Stroje męskie zachowały do końca archaiczną kolorystykę – czerwoną, czarną, zieloną, a w okolicach Tumu pod Łęczycą również biskupią (amarantową) [8].


Regionyłowicki